Telefon Trafiği Matematiğinin Babası: Agner Krarup Erlang (1878-1929)

Agner Krarup Erlang çağrı merkezlerinde kullanılmakta olan çağrı trafik analiz matematiğinin kurucusudur. Matematiğe yatkınlığı ve ilgisi anne tarafından, Thomas FINCKLE’dan gelmiştir. Erlang ilk eğitimin, babasının yöneticiliğini yaptığı okulda almıştır.

İlk üniversite giriş sınavına, yaşı çok küçük olduğu için özel izin alarak 14 yaşında girmiş ve üstün bir başarı sergilemiştir. Doğduğu yer olan Long Bern’e tekrar dönen Erlang, babasının müdürlüğünü yaptığı okulda, daha 15 yaşındayken ders vermeye başlamıştır. 1986’da Kopenhag Üniversitesi’ne kabul edilen Erlang burada, ailesinin fakir olmasından dolayı yiyecek ve barınma bursu alarak eğitim görmüştür.

* * *

Erlang, üniversitedeki çalışmalarını doğa bilimleri ve matematik alanlarında yoğunlaştırmıştır. Matematik dersleri aldığı hocaları kendisinde geometri problemlerine karşı bir ilgi uyandırmış ve bu ilgi ömür boyunca sürmüştür.

1901 yılında, ana alan olarak matematik, yan alanlar olarak fizik, astronomi ve kimyadan mezun olmuştur. Bir süre değişik üniversitelerde eğitim veren Erlang’ın matematiğe olan ilgisi hiç azalmamız, hatta yazdığı bazı makalelerle Kopenhag Üniversitesi’nden değişik ödüller almıştır.

Daha sonra ilgisi Olasılık Teorisi’ne kayan Erlang, matematiğe olan ilgisini sürdürebilmek için Matematik Cemiyeti’ne (Mathematics Association) katılmış ve cemiyet toplantılarında, o dönemde Kopenhag Telefon Şirketi’nin başmühendisi olan Johan Jensen ile tanışmıştır. Jensen, Erlan’ı, matematik yeteneğini o günlerde yeni yeni ortaya çıkmakta olan “Telefon Çağrılarının Bekletilme Süreleri” problemi üzerinde çalışmalara kanalize etmeye ikna etmiştir.

1908’de Kopenhag Telefon Şirketi’ne giren Erlang, olasılık teoremlerini telefon çağrıları ile ilgili problemlere uygulamaya başlamıştır. İlk makalesini “The Theory of Probability and Telephone Conversations” adıyla 1909’da yayınlamıştır. 1917’de ise, Çağrı Kayıp ve Çağrı Bekletme süreleri ile ilgili formüllerini geliştirmiştir. Bu formüller çok kısa sürede yaygınlaşmış ve o dönemin İngiliz posta idaresi olan British Post Office da dahil olmak üzere birçok ülkenin telefon işletmeleri tarafından kullanılmıştır.

Hazırlayan: Zekeriya Arslan, EkoCCS CEO’su